Local Storage seems to be disabled in your browser.
Voor de beste ervaring op onze site moet je de lokale opslag in je browser inschakelen.
Extreem weer in de wijngaard

Extreem weer in de wijngaard
Wijnboeren in delen van Europa hebben momenteel slapeloze nachten vanwege de ongewone koude temperaturen voor de tijd van het jaar. De wijnstokken zijn na een milde winter ontwaakt uit hun winterslaap en hebben nieuwe knoppen gekregen die zich ontwikkelen tot druiventrossen. Vorst is in deze fase enorm schadelijk voor de wijnstok, maar wat kan die wijnboer daar nou aan doen? Dat lees je in deze blog.
Een wijnboer heeft gelukkig een aantal trucs achter de hand om gedurende het groeiseizoen zijn wijnstokken te beschermen tegen verschillende weersverschijnselen. Met name extreem weer kan zorgen voor vervelende verassingen waar snel op geanticipeerd moet worden. Zo brengt ook elk weersverschijnsel weer een ander risico met zich mee en is niet alles even gemakkelijk te verhelpen.
Extreme kou
April doet wat ‘ie wil. Een bekend gezegde waar ze in de wijngaard het heen en weer van krijgen. Want net op het moment dat men denkt dat de lente nu echt is begonnen, kan vorst alles verpesten. De wijnstokken zijn namelijk al volop gestart met het groeien van nieuwe knoppen en deze raken ernstig beschadigd als ze bevriezen. Dit kan zelfs leiden tot gedeeltelijk of het gehele verlies van de oogst dat jaar. Wijnboeren in bijvoorbeeld de Champagne-regio plaatsen zo vlug als ze kunnen vuurpotten tussen de rijen wijnstokken om de wijngaard op te warmen. Een andere methode is het nat sprayen van de knoppen. Dit laagje water bevriest rondom de knop. Dit proces creëert warmte en dat beschermt de knop juist tegen bevriezing.
We vroegen Robert Hunter, vertegenwoordiger van Spaanse wijnen bij Vinergia, op welke manier Spanje last heeft van extreme kou. Hij zegt hierover: “Het grootste risico voor de wijnstokken hier in Spanje is wanneer het erg koud wordt en het windstil is. Dan zakt de koude lucht de hele nacht door op de wijngaarden, vooral in de lager gelegen delen van het land, en bevriezen de nieuwe knoppen. Dit gebeurde in 2017 eind april in een groot deel van het noorden van Spanje en trof heel Ribera del Duero en de hoger gelegen delen van Rioja. In gebieden waar vorst in het voorjaar veel voorkomt zie je vaak dat wijnboeren het snoeien tot het allerlaatste moment uitstellen; op deze manier moet het sap verder langs de stokken reizen en groeien de wijnstokken later.”
Hoge temperaturen
Door de opwarming van de aarde krijgen we te maken met hogere temperaturen, maar vaak ook extremere weersomstandigheden. Dit is dus eigenlijk de aanjager van het leed (lees: de uitdagingen) dat wijnboeren te verwerken hebben en waarop zij zich moeten aanpassen. Hoge temperaturen zorgen in de wijngaard voor druiven met een hoger suikergehalte en lagere zuurgraad. Ook kan het de algehele kwaliteit van de druiven verminderen. Wijnboeren kunnen hier als individu weinig aan doen omdat zij regionaal aan strenge regels zijn gebonden. Zo mag er bijvoorbeeld niet overal zomaar irrigatie worden toegepast wanneer er een hittegolf nadert. Wel zie je dat er steeds vaker een paar weken eerder wordt geoogst omdat de druiven door de warmte eerder rijp zijn. In Bordeaux is de wet aangepast en hier mogen sinds 2021 nog zes andere druivensoorten aangeplant worden die beter bestand zijn tegen hoge temperaturen en die een kortere groeitijd hebben.
Onophoudelijke regen
Het is voor wijnstokken erg belangrijk dat ze niet teveel en te gemakkelijk water op kunnen nemen. Ze moeten er een beetje voor werken en doen dat vaak door hun wortels nog dieper in de grond te laten groeien. Bij extreme regenval stroomt het water sneller af naar lager liggende rivieren waardoor het niet goed in de grond onder de wijnstokken kan trekken. Het grootste risico bij extreme regenval is bodemerosie. De in de bodem opgeslagen mineralen worden weggespoeld en dit zijn nu juist belangrijke voedingsstoffen voor de wijnstokken. Bij veel regenval kan de wijnboer er ook voor kiezen om bodembedekkers toe te passen. Tussen de rijen wijnstokken worden dan andere planten geplaatst die het water uit de grond opnemen. Dit zorgt voor een gezonde strijd tussen de vegetatie in de wijngaard.
Aan de andere kant van de medaille staat extreme droogte. Ook dit kan een groot probleem zijn omdat de wijnstokken dan last krijgen van water stress. Hierdoor produceert de wijnstok kleinere druiven en dit zorgt voor een lagere opbrengst. Een wijnboer kan irrigatie toepassen indien dit lokaal is toegestaan.
Zware hagelbuien
Hagel is een weersverschijnsel waar wijnboeren helaas steeds vaker mee te maken zullen krijgen. Hagel zorgt voor grote schade aan de wijnstokken. Wanneer de druiventrossen al aan de wijnstokken hangen, kan hagel ervoor zorgen dat de druiven openbarsten met het risico dat de druiventrossen aangetast worden door schimmels en insecten die op de zoete druiven afkomen. Hagel kan zelfs de toevoer van voedingsstoffen in de plant geheel of gedeeltelijk stoppen.
Er zijn hiervoor een aantal tijdelijke oplossingen. In de meeste gevallen spannen de wijnboeren netten over de wijngaard. Deze netten houden de meeste hagelstenen tegen. Dit gebeurt veel in de Argentijnse wijnregio Mendoza. Een andere, wellicht wat twijfelachtige benadering is om te proberen te voorkomen dat schadelijke hagel zich in de eerste plaats vormt. Dit is door de wolken te bezaaien met zilverjodide. Het resultaat is meer hagelvorming, maar de hagelstenen zullen smelten voordat ze neerslaan op de wijngaard. Helaas is zilverjodide een giftige stof wat om deze reden steeds minder populair is. Men kan ook een hagelkanon gebruiken dat schokgolven de wolken in schiet. Dit gaat de ontwikkeling van hagelwolken tegen, maar maakt ook een enorm lawaai. Niet de beste keuze als je je buren te vriend wilt houden.
Harde wind
Wie met enige regelmaat tijdens de meivakantie naar Oost-Frankrijk afreist, heeft hoogstwaarschijnlijk kennisgemaakt met de mistral. Deze koude wind raast met snelheden van meer dan 100km per uur over het land. Harde wind zorgt in het voorjaar vooral voor negatieve resultaten omdat de wijnstok nog volop in bloei staat. De bloemen aan de wijnstok zijn dan zeer kwetsbaar en als deze beschadigd raken door harde wind kan dit zorgen voor een lagere opbrengst tijdens de oogst. In andere extreme gevallen kunnen de wijnstokken die vastgebonden zijn aan pergolasystemen tegen de vlakte gaan waardoor de druivenstokken afbreken. Tegen de tijd dat de druiven geoogst worden is wind juist weer een welkome gast in de wijngaard vanwege de verkoelende werking. In dit geval ligt alles aan de timing en kracht van de wind. Één van de weinige oplossingen voor wijnboeren is het aanplanten van natuurlijke barrières zoals bomen die de wind tegenhouden.
Voor nu tellen we af tot IJsheiligen en warmen we onszelf ondertussen nog even op aan een stevige rode wijn.