Wijn met hout – wat houdt dat in?

Als je je een beetje met wijn bezig gaat houden dan heb je waarschijnlijk wel eens de uitspraken ‘die wijn heeft hout gehad’ of ‘je proeft duidelijk de houtrijping in deze wijn’ gehoord. Best begrijpelijk dat je daar geen hout van snapt. We leggen je in deze blog graag uit wat het betekent als wijn houtrijping heeft gehad en hoe je dat kunt proeven.



Uit het goede hout gesneden zijn
Hout wordt al eeuwenlang gebruikt om wijn in te bewaren en te vervoeren. Vandaag de dag wordt wijn nog steeds in hout bewaard, alleen is daar nu veel meer kennis over. Zo weet de wijnmaker nu veel beter welke houtsoort hij het beste kan kiezen en bij zijn wijnen vindt passen en welke ‘toasting’ dit hout moet hebben gehad.

Frans, Amerikaans of Slavonisch hout
Het meest gebruikte hout is eikenhout. Eikenbomen uit Frankrijk, maar ook uit Amerika en de Balkan, zijn zeer geschikt. Uit deze bomen worden latten gesneden die een vakman, kuiper genoemd, tot houten vat verwerkt. Door de planken te verhitten en bevochtigen zijn de latten te buigen. Daarna heeft de kuiper wederom vuur en water nodig om het vat van binnen te ‘toasten’. Dit proces zorgt voor een ietwat complexe scheikundige reactie in het hout waardoor het in contact met een vloeistof, in dit geval wijn, verschillende aroma’s afgeeft. De intensiteit van deze aroma ‘s ligt aan hoe sterk het vat gebrand is, maar ook aan het formaat van het houten vat, de leeftijd van het vat en hoe lang de wijn in het vat wordt bewaard. In vaktaal spreekt men hier dus van houtrijping.

Klein, midden of groot
Houten vaten zijn verkrijgbaar in verschillende formaten en hebben verschillende benamingen. Een barrique wordt veel gebruikt in Bordeaux en Bourgogne. Dit houten vat heeft in deze wijnstreken dezelfde naam, maar wel een iets ander formaat. Respectievelijk 225 liter en 228 liter. Andere veelgebruikte vaten zijn demi-muids die een inhoud hebben van 600 tot 700 liter. Één van de grootste type vaten die gebruikt worden, heten foudres. Daar kan tot wel 1000 liter wijn in! Deze laatste is dusdanig groot dat het contact van het hout met de wijn geen invloed heeft op de aroma’s van hout.

Nieuw of oud
Hout is duur en om dan na elke oogst je houten vaten weg te doen en nieuwe te kopen, is niet voor elk wijndomein weggelegd. Naast dat het veel geld kost, hoeft het ook niet de voorkeur te zijn van de wijnmaker om elk jaar nieuwe houten vaten te gebruiken. Gebruikte houten vaten geven minder sterke aroma’s af aan de wijn waardoor houtrijping slechts subtiel in de wijn terug te proeven is. Dit kan juist de wens van de wijnmaker zijn voor het karakter van de wijn. Toch moet het wijndomein er na 3 jaar aan geloven, dan is het vat wel ‘op’. Goedkopere opties zijn er ook. Een wijnmaker mag gebruikmaken van houtstaven of houtsnippers in de wijn. Dit geeft de wijndrinker het idee van houtrijping. Deze keuze zorgt ook voor een goedkoper prijskaartje aan de wijnfles.

Invloed van houtrijping op jouw glas wijn:

• Het geeft de wijn unieke aroma’s
• Het verzacht de wijn; de tannines in rode wijn worden minder wrang (van een hoog tanninegehalte in wijn krijg je een droge mond) en witte wijn krijgt een romige structuur
• Het maakt de wijn langer houdbaar (dit trucje hadden ze natuurlijk eeuwen geleden al door)

Niet alle druivensoorten zijn overigens geschikt voor houtrijping!

Er een houten bek van krijgen
We hebben het steeds over aroma’s, maar wat proef je nou precies van die houtrijping? Dat ligt dus een beetje aan eerder genoemde factoren. Wanneer de wijnmaker voor Frans eiken heeft gekozen vind je bijvoorbeeld smaken van koffie, pure chocolade en getoast brood terug in de wijn. Amerikaans eiken heeft meestal een krachtigere toasting gehad en geeft aroma’s van kokos, vanille en dille af in de wijn.



Op eigen houtje doen
Wil je zelf graag meer houtgerijpte wijn proeven? Probeer dan eens een wijn uit onze top 3 favoriete houtgerijpte wijnen:

1. Casas Patronales Maucho Viognier - deze Chileense witte wijn rijpt 6 tot 8 maanden in Frans eiken.
2. El Coto de Rioja Crianza - de rijping van deze Spaanse rode wijn duurt minimaal 12 maanden in Amerikaanse eikenhouten vaten van 225 liter.
3. Torre d’Orti Rosso Veneto - deze rode Italiaan rijpt bijna 12 maanden op barriques die voor de tweede en derde keer worden gebruikt. De wijnmaker geeft niet prijs welk eikenhout hij heeft gebruikt. Kan jij het proeven?

Het is ook leuk om twee wijnen te vergelijken. Zo kan je een houtgerijpte Chardonnay naast een niet-houtgerijpte Chardonnay proeven. Tip: kies voor twee wijnen van dezelfde druivensoort uit dezelfde wijnstreek.

Veel plezier met proeven!